De Kerken
Lollum, de Hubertuskerk
De eenbeukige kerk uit de 13e eeuw heeft een halfronde koorsluiting. In de 19e eeuw werd de kerk gepleisterd en voorzien van een bakstenen boogfries. In 1883 kreeg de kerk een nieuwe westgevel en een half ingebouwde toren met houten opbouw en ingesnoerde spits. De luidklok (1550) is gegoten door Geert van Wou II. De preekstoel (1718) is gemaakt door Cornelis Cornelisz en het orgel uit 1914 is gebouwd door Bakker & Timmenga. De kerk is een rijksmonument.
In 2006 is het exterieur van de kerk gerenoveerd. Aan de oostzijde van de kerk onder de goot zijn gaten aangebracht voor torenzwaluwen welk elk jaar terugkeren om hun eieren te leggen en hun kleintjes groot te brengen.
In 2017-2018 is het interieur van de kerk aangepakt en volledig gerenoveerd. Een aantal banken zijn verwijderd en werden vervangen door stoelen. Tijdens de restauratie zijn onder de houten vloer zeventien grafzerken aangetroffen.
De voormalige hervormde kerk (Hubertus Kerk) wordt thans gebruikt door de protestantse gemeente van Lollum Waaksens voor erediensten.
Waaksens, de thomaskerk
De eerste stenen kerk werd als opvolger van houten voorgangers oorspronkelijk gebouwd in de 12e eeuw. Van dit oude romaanse bouwwerk zijn nog overblijfselen te vinden in de vorm van muurresten van de toren en in de voet van de noordmuur. In de 15e eeuw is de kerk ingrijpend vernieuwd; toen kreeg ze een gotisch uiterlijk. Het onderste gedeelte van de zadeldaktoren werd in dezelfde periode ingebouwd. Voor die tijd was de toren onderdeel van een gereduceerd westwerk. In de 17e eeuw en in 1815 werden respectievelijk de oostzijde en de westzijde van het bovenste deel van de toren vernieuwd. In 1893 werd de gehele toren beklampt. Bij een ingrijpende restauratie van 1963 werd de kerk ontdaan van de eerder aangebrachte pleisterlaag.
In de kerk staat renaissance meubilair waaronder de preekstoel en een herenbank van het echtpaar Van Harinxma thoe Slooten-Van Burmania. De familie Van Harinxma bezat de nabij de kerk gelegen Sjucksmastate, waarvan het poortgebouw nog bewaard is gebleven. De kerk bezit ook een zandstenen epitaaf voor de in 1591 bij Deventer gesneuvelde Douwe van Aylva. In het midden van het epitaaf staat een afbeelding van een naakte godin van de krijgskunst, Athena.
